Kiedy osoba pokrzywdzona decyduje o pociągnięciu sprawcy wypadku drogowego do odpowiedzialności karnej ?

W tym artykule opiszę, w jakich sytuacjach osoba poszkodowana w wypadku drogowym podejmuje samodzielnie decyzję o tym, czy sprawca wypadku drogowego poniesie odpowiedzialność karną  za popełnione przestępstwo.

By lepiej zrozumieć to zagadnienie należy zacząć od przybliżenia podziału przestępstw na

1. przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego z urzędu – w ich przypadku organy ścigania, tj: Policja i Prokurator wszczynają i prowadzą postępowanie karne przeciwko sprawcy przestępstwa niezależnie od woli osoby pokrzywdzonej przestępstwem. W tym trybie ścigana jest zdecydowana większość przestępstw wymienionych w kodeksie karnym i ustawach szczególnych. Poruszając się w tematyce przestępstw spowodowania wypadku drogowego, do przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego z urzędu należą:

• przestępstwo spowodowania wypadku drogowego na szkodę osoby obcej dla sprawcy wypadku (art.177 par. 1 k.k.)

• przestępstwo spowodowania wypadku drogowego, którego skutkiem jest śmierć innej osoby  albo ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby (art.177 par.2 k.k.) – niezależnie od stosunku pokrewieństwa łączącego sprawcę wypadku z osobą poszkodowaną, a więc niezależnie od tego, czy pokrzywdzony jest dla sprawcy wypadku osobą obcą czy też osobą najbliższą.

W tych dwóch przypadkach Prokurator i Policja mają obowiązek wszcząć i prowadzić postępowanie karne przeciwko sprawcy wypadku drogowego z urzędu, a więc niezależnie od woli pokrzywdzonego przestępstwem. Prokurator nie zwraca się do osoby pokrzywdzonej z zapytaniem, czy ta chce ścigania sprawcy przestępstwa. Do pociągnięcia sprawcy przestępstwa do odpowiedzialności karnej dochodzi nawet wówczas, gdy osoba poszkodowana w wypadku drogowym tego nie chce, tj.nawet wówczas, gdy nie złoży wniosku o ściganie sprawcy wypadku.

2. przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego na wniosek pokrzywdzonego – w ich przypadku Prokurator lub Policja mogą wszcząć i prowadzić postępowanie karne przeciwko sprawcy przestępstwa jeśli tego chce osoba pokrzywdzona przestępstwem. Na gruncie przestępstw spowodowania wypadku drogowego , przestępstwem ściganym na wniosek pokrzywdzonego jest przestępstwo spowodowania zwykłego ( tj. z wyłączeniem wypadku, którego skutkiem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby) wypadku drogowego wyłącznie na szkodę osoby najbliższej dla sprawcy wypadku (por. art.177 par. 1 k.k. w zw. z art.177 par. 3 k.k.). W takim przypadku jedną z pierwszych czynności podjętych przez Prokuratora lub Policje jest zwrócenie się do osoby pokrzywdzonej w wypadku o podjecie decyzji, czy składa wniosek o ściganie, tj. pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sprawcy wypadku. Jeżeli osoba pokrzywdzona  nie złoży wniosku o ściganie sprawcy wypadku, wówczas Prokurator lub Policja musza to postępowanie karne umorzyć, a sprawca wypadku nie zostanie oskarżony o popełnienie przestępstwa.

Podsumowując:

Jeśli doznałeś obrażeń ciała lub rozstroju zdrowia na okres powyżej 7 dni w wyniku wypadku drogowego spowodowanego przez osobę najbliższą ( a brak jest innych pokrzywdzonych), wówczas to Ty decydujesz, czy sprawca wypadku zostanie oskarżony o popełnienie przestępstwa. Jeśli nie złożysz wniosku o ściganie sprawcy wypadku, wówczas postępowanie karne zostanie umorzone, a sprawca wypadku nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej.   

Na koniec podaję  definicję osoby najbliższej.

W rozumieniu KK osobą najbliższą jest:

• małżonek

• wstępny

• zstępny

• rodzeństwo

• powinowaty w tej samej linii lub stopniu

• osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek

• osoba pozostająca we wspólnym pożyciu

Na zakończenie wspomnę, że w wyniku nowelizacji Kodeksu Karnego obowiązującej od 01 lipca 2015r. ustawodawca dodał do Kodeksu Karnego art.59 a, który przewiduje umorzenie postępowania karnego w sprawie o przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3 ( a więc również o spowodowanie zwykłego wypadku drogowego), jeśli sprawca przestępstwa naprawił wyrządzoną przestępstwem szkodę lub  zadośćuczynił wyrządzonej pokrzywdzonemu krzywdzie. Opisze szerzej to zagadnienie w jednym z kolejnych artykułów. 

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk

 e -mail: biuro@adwokat-stelmaszczyk.pl

 nr tel. kom. +48 697 053 659 lub tel./fax +48 22 629 00 36