Udział osoby pokrzywdzonej w wypadku drogowym w roli oskarżyciela posiłkowego

Wniesienie przez Prokuratora aktu oskarżenia lub wniosku o warunkowe umorzenie postępowania do Sądu rozpoczyna nowy etap procesowy – postępowanie sądowe. Dla pokrzywdzonego jest to kluczowy moment, bowiem zmienia się jego rola procesowa. Ze strony postępowania przeistacza się w świadka, a więc osobę posiadającą ważne i znaczące dla sprawy informacje. Jego dotychczasową pozycję natomiast zajmuje oskarżyciel publiczny Prokurator, którego rolą będzie popieranie aktu oskarżenia w toku postępowania sądowego. Z pozoru to sytuacja dla pokrzywdzonego wydaje się komfortowa. Niestety, niesie poważne niebezpieczeństwo w postaci odebrania pokrzywdzonemu możliwości współkształtowania jego procesu. Zostając świadkiem pokrzywdzony traci bowiem status strony, a co za tym idzie przywileje procesowe np. składanie wniosków, możliwość zadawania pytań itp. Jako świadek może jedynie złożyć zeznania i biernie obserwować rozwój wypadków na sali sądowej. Chcąc odzyskać pozycję strony pokrzywdzony musi wejść w prawa oskarżyciela posiłkowego.

Zgodnie z art. 54 k.p.k. „…jeżeli akt oskarżenia wniósł oskarżyciel publiczny, pokrzywdzony może aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej złożyć oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego…”

Chcąc skorzystać z powyższego uprawnienia wystarczy, że pokrzywdzony zgłosi to Sądowi. Można uczynić to:

• na pierwszej rozprawie – ustnie do protokołu rozprawy,

• przed rozpoczęciem rozprawy – przez złożenie przed sprawą pisma

Pisemne oświadczenie powinno wyglądać następująco:

Istotne jest aby nasz wniosek wpłynął do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego, czyli momentu odczytania aktu oskarżenia. Jest to bowiem termin zawity. Wraz ze złożeniem wniosku pokrzywdzony automatycznie odzyskuje status strony i może czynnie działać w sprawie obok prokuratora. Będzie więc powiadamiany o każdej rozprawie, a ponadto przysługiwać mu będą prawa:

• przeglądania akt sprawy i sporządzania z nich odpisów;

• składania wniosków o sprostowanie protokołu rozprawy lub posiedzenia wskazując na nieścisłości, opuszczenia bądź przeinaczenia;

• składania wniosków procesowych, np. o wyłączenie sędziego;

• składania wniosków dowodowych, np. o powołaniu świadka;

• wypowiadania się w kwestii przedłożonych dowodów;

• zadawania pytania świadkom i innym osobom zeznającym przed sądem np. biegłym;

• wzięcia udział w czynności dowodowej poza rozprawą np. podczas wizji lokalnej na miejscu popełnienia przestępstwa;

• żądania wydania uzasadnienia wyroku;

• korzystania ze środków zaskarżenia, w tym złożenia apelacji od wyroku sądu I instancji.