Naprawienie szkody przy warunkowym umorzeniu postępowania o spowodowanie wypadku drogowego

Kierowca, który spowodował wypadek na skutek nie zachowania zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w którym inna osoba odniesie obrażenia ciała na okres powyżej 7 dni popełnia przestępstwo  z art.177 par. 1 k.k. zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3.

Postępowanie karne przeciwko kierowcy o przestępstwo spowodowania wypadku drogowego z art.177 par. 1 k.k. może się zakończyć (w razie uznania kierowcy za winnego spowodowania wypadku drogowego) zarówno:

• wyrokiem skazującym

  jak  również

• wyrokiem warunkowo umarzającym postępowanie karne

Jedynie w przypadku spowodowania przez kierowcę wypadku drogowego ze skutkiem śmiertelnym z art.177 par. 2 k.k nie jest możliwe warunkowe umorzenie postępowania karnego z uwagi na zagrożenie tego przestępstwa karą aż do 8 lat pozbawienia wolności.

To, co łączy wyrok skazujący i wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne to fakt uznania kierowcy za winnego spowodowania wypadku drogowego.

Różnica pomiędzy wyrokiem skazującym a warunkowo umarzającym postępowanie karne polega na tym, że kierowca, wobec którego Sąd wydał wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne zachowuje tzw. czysta kartę karna, czyli status osoby nie karanej za przestępstwo.

Większość osób poszkodowanych w wyniku wypadków drogowych błędnie uważa, że jedynie wyrok skazujący sprawcę wypadku drogowego daje im podstawę do dochodzenia od zakładu ubezpieczeń ( z ubezpieczenia  OC samochodu kierowanego przez sprawcę wypadku) odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznali na skutek wypadku. Takie założenie jest błędne, gdyż jak to już wyżej wskazałem, wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne  przeciwko sprawcy wypadku drogowego stanowi potwierdzenie popełnienia przez kierowcę przestępstwa spowodowania wypadku drogowego z art.177 par. 1 k.k. W konsekwencji poszkodowany, który przedstawi zakładowi ubezpieczeń odpis prawomocnego wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne przeciwko sprawcy wypadku drogowego ma pełne prawo żądać niezwłocznej wypłaty odszkodowania i zadośćuczynienia.  

Niewielu pokrzywdzonych w wyniku wypadków drogowych jest świadomych również tego, że w przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego przeciwko sprawcy wypadku drogowego Sąd jest zobligowany, to znaczy musi nałożyć na sprawcę wypadku obowiązek naprawienia szkody poniesionej przez osobę pokrzywdzoną w całości lub części. Takie stanowisko wynika z treści art.67 § 3 k.k., zgodnie z którym „…umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę…”. 

Zobowiązanie przez Sąd sprawcy wypadku drogowego do naprawienia szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu w całości lub w części w wyroku warunkowo umarzającym postępowanie karne ma charakter obligatoryjny. Zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że Sąd nakłada, to znaczy musi nałożyć na sprawcę wypadku drogowego obowiązek naprawienia szkody przynajmniej w części. Jeżeli dokładne określenie wysokości szkody poniesionej przez osobę pokrzywdzoną w wypadku drogowym  (zarówno majątkowej jak i niemajątkowej, tj. krzywdy) jest utrudnione, wówczas Sąd nakłada na sprawcę wypadku drogowego obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonego nawiązki w wysokości do 200.000 zł.

Co istotne, jeżeli nałożony na sprawcę wypadku drogowego w wyroku warunkowo umarzającym postępowanie karne  obowiązek naprawienia szkody, zadośćuczynienie lub nawiązka nie rekompensują całej szkody poniesionej przez pokrzywdzonego, wówczas pokrzywdzony może dochodzić pozostałej części odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdę w odrębnym  postępowaniu cywilnym.

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk